തൊടുപുഴ: ജൈവകൃഷി, ജലസംരക്ഷണം, മാലിന്യ സംസ്‌കരണം എന്നീ രംഗങ്ങളില്‍ മികവാര്‍ന്ന പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളുമായി വിവിധ വകുപ്പുകളും തദ്ദേശഭരണ സ്ഥാപനങ്ങളും കൈവരിച്ച പുരോഗതി ശ്രദ്ധേയമാകുന്നു. ജൈവപച്ചക്കറി കൃഷിരംഗത്ത് കൃഷി വകുപ്പ് സുരക്ഷിത പച്ചക്കറി കൃഷി പദ്ധതിയില്‍ 1250 ഹെക്ടറില്‍ കൃഷിയിറക്കി. ദേവികുളം ബ്ലോക്കില്‍ 900 ഹെക്ടറിലും തൊടുപുഴ കുമാരമംഗലം മേഖലയില്‍ 50 ഹെക്ടറിലും ഇളംദേശം ബ്ലോക്കില്‍ വണ്ണപ്പുറം, കരിമണ്ണൂര്‍ മേഖലയിലായി 50 ഹെക്ടറിലും ജൈവപച്ചക്കറി കൃഷി നടപ്പാക്കി. ഇടുക്കി കഞ്ഞിക്കുഴി മേഖലയില്‍ 25 ഹെക്ടറിലും കട്ടപ്പന മേഖലയില്‍ ഇരട്ടയാര്‍, വണ്ടന്‍മേട് ഭാഗങ്ങളിലായി 50 ഹെക്ടറും രാജാക്കാട്, രാജകുമാരി, സേനാപതി പഞ്ചായത്ത് ഉള്‍പ്പെടുന്ന നെടുങ്കണ്ടം മേഖലയില്‍ 75 ഹെക്ടറും ജൈവകൃഷി ചെയ്തു. പെരുവന്താനം, ഏലപ്പാറ മേഖലയില്‍ 50 ഹെക്ടറും അടിമാലി കൊന്നത്തടിയില്‍ 50 ഹെക്ടറിലും സംരക്ഷിത പച്ചക്കറി കൃഷി നടപ്പാക്കി.
ഇതിനുപുറമെ 36 സ്ഥാപനങ്ങള്‍ക്ക് കീഴില്‍ 18 ഏക്കറില്‍ ജൈവപച്ചക്കറി കൃഷി ചെയ്തു. 150 സ്‌കൂളുകളിലായി 15 ഏക്കര്‍ സ്ഥലത്ത് സ്‌കൂള്‍ പച്ചക്കറി തോട്ടം ജൈവകൃഷി രീതിയില്‍ നടപ്പിലാക്കി.
പരമ്പരാഗത കൃഷി വികാസ് യോജന പദ്ധതിക്കു കീഴില്‍ ദേവികുളം, മറയൂര്‍, മാങ്കുളം എന്നിവിടങ്ങളില്‍ 200 ഏക്കറിലും കട്ടപ്പന ബ്ലോക്കില്‍ ഉപ്പുതറയില്‍ 50 ഏക്കറിലും രാജകുമാരിയില്‍ 50 ഏക്കറിലും കുമളി, പെരുവന്താനം എന്നിവിടങ്ങളിലായി 100 ഏക്കറിലും കഞ്ഞിക്കുഴി, കാമാക്ഷി എന്നിവിടങ്ങളിലായി 100 ഏക്കറിലും പി.കെ.വി ജൈവകൃഷി നടപ്പാക്കുന്നു. മാലിന്യ സംസ്‌കരണം കൂടി ലക്ഷ്യമാക്കി 710 കമ്പോസ്റ്റ് യൂണിറ്റുകള്‍ നടപ്പാക്കി ജൈവകൃഷിക്ക് ഉപയോഗിക്കും . ഇതില്‍ 80 യൂണിറ്റുകള്‍ റൂറല്‍ കമ്പോസ്റ്റും 630 എണ്ണം മണ്ണിര കമ്പോസ്റ്റ് യൂണിറ്റുകളുമാണ്.
ജൈവപച്ചക്കറി കൃഷി പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നതിനായി ട്രൈക്കോഡേര്‍മ ജീവാണു കീടനാശിനി സ്വന്തമായി ഉത്പാദിപ്പിക്കുന്നതിനായി യൂണിറ്റൊന്നിന് 20,000 രൂപ ചെലവില്‍ 45 ഗ്രൂപ്പുകള്‍ ട്രൈക്കോഡേര്‍മ ഓണ്‍ഫാം മള്‍ട്ടിപ്ലിക്കേഷന്‍ യൂണിറ്റുകള്‍ നല്‍കിയിട്ടുണ്ട്.
വിവിധ ബ്ലോക്കുകളില്‍ കുളം നിര്‍മ്മാണത്തിന് ലക്ഷ്യമിട്ടിരിക്കുന്ന 759 പദ്ധതികളില്‍ 245 പൂര്‍ത്തിയായി. 71 എണ്ണം പുരോഗതിയിലുമാണ്. ചെക്ക്ഡാമുകളില്‍ 10 എണ്ണം പൂര്‍ത്തിയായി. ആകെ 98 എണ്ണമാണ് ലക്ഷ്യമിടുന്നത.
വര്‍ഷകാലത്ത് ഒഴുകിപ്പോകുന്ന മഴവെള്ളം ശേഖരിക്കുന്നതിന് വിപുലമായ തോതിലാണ് മഴക്കുഴികള്‍ നിര്‍മ്മിക്കാന്‍ ഉദ്ദേശിക്കുന്നത്. ഇതില്‍ ലക്ഷ്യമിട്ട 371248 എണ്ണത്തില്‍ 180859 എണ്ണം വിവിധ ബ്ലോക്ക് പരിധിയില്‍ പൂര്‍ത്തിയായി. 64358 എണ്ണത്തിന്റെ പ്രവൃത്തികള്‍ പുരോഗതിയിലാണ്. 2195ഓളം പടുതാക്കുളങ്ങള്‍ 201617 കാലയളവില്‍ പൂര്‍ത്തിയായിട്ടുണ്ട്.
5146 എണ്ണമാണ് വിവിധ ബ്ലോക്കുകളില്‍ പൂര്‍ത്തിയാക്കാന്‍ ലക്ഷ്യമിടുന്നത്. പൊതുസ്ഥലങ്ങളിലെ മാലിന്യങ്ങള്‍ നീക്കി ശുചിയാക്കുന്നതിനും സ്വാപ് ഷോപ്പുകള്‍ പ്രോത്സാഹിപ്പിച്ച് സാധനങ്ങള്‍ ആവശ്യക്കാര്‍ക്ക് പുനരുപയോഗ സാധ്യതകള്‍ പ്രയോജനപ്പെടുത്തുന്നതിനും ഗാര്‍ഹിക മാലിന്യങ്ങള്‍ ഉറവിടങ്ങളില്‍ സംസ്‌കരിക്കുന്നതിനും ഗ്രീന്‍ പ്രോട്ടോക്കോള്‍ പദ്ധതി നടപ്പാക്കുന്നതിനായി വിവിധ തദ്ദേശഭരണ സ്ഥാപനങ്ങളുടെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ആവിഷ്‌ക്കരിച്ച് നടപ്പാക്കുന്നതും ഹരിതകേരളം പദ്ധതിക്ക് കരുത്താകുന്നതായി അവലോകന യോഗം വിലയിരുത്തി.