യാത്ര
ഷാ​ഫി കോ​ട്ട​യി​ല്‍

സാ​യാ​ജി പാ​ര്‍ക്കി​ലേ​ക്കാ​ണ് പോ​കേ​ണ്ട​ത്. വ​ഡോ​ദ​ര റെ​യി​ല്‍വേ സ്റ്റേ​ഷ​ന് മു​ന്നി​ലെ റോ​ഡ് മു​റി​ച്ചു​ക​ട​ന്ന് യൂ​നി​വേ​ഴ്‌​സി​റ്റി കാം​പ​സി​ന് മു​ന്നി​ലെ​ത്തി​യ​പ്പോ​ള്‍ ബ​റോ​ഡ യൂ​നിി​വേ​ഴ്‌​സി​റ്റി ഒ​ന്നു ചു​റ്റി​ക്ക​ണ്ടാ​ലോ എ​ന്നൊ​രു ചി​ന്ത. 1881ല്‍ ​സ്ഥാ​പി​ത​മാ​യ ബ​റോ​ഡ കോ​ളേ​ജ് പ​ടി​പ​ടി​യാ​യി വ​ള​ര്‍ന്ന് 1949ല്‍ ​യൂ​നി​വേ​ഴ്‌​സി​റ്റി​യാ​യി മാ​റി​യ​താ​ണ്. ആ ​ച​രി​ത്ര സ്മാ​ര​കം അ​ക​ത്തു​ക​യ​റി ചു​റ്റി​ക്കാ​ണു​ക​യാ​യി​രു​ന്നു ല​ക്ഷ്യം. പ​ക്ഷേ പാ​റാ​വു​കാ​ര്‍ ഗേ​റ്റി​ല്‍ ത​ട​ഞ്ഞു. കൊ​വി​ഡ് മ​ഹാ​മാ​രി​യു​ടെ ഭീ​ഷ​ണി തീ​ര്‍ത്തും വി​ട്ടൊ​ഴി​യാ​ത്ത​താ​യി​രു​ന്നു കാ​ര​ണം.

പു​ത്ത​രി​യി​ലെ ക​ല്ലു​ക​ടി കാ​ര്യ​മാ​ക്കാ​തെ ഞ​ങ്ങ​ള്‍ സ​യാ​ജി​പാ​ര്‍ക്കി​ലേ​ക്ക് ന​ട​ന്നു. രാ​വി​ലെ​യും വൈ​കു​ന്നേ​ര​വും 5 മ​ണി മു​ത​ല്‍ 10 മ​ണി​വ​രെ സാ​യാ​ജി​ബാ​ഗ്(​കാ​മാ​തി ബാ​ഗ്) പൊ​തു​ജ​ന​ങ്ങ​ള്‍ക്കാ​യി തു​റ​ന്നി​ടും. പ്ര​ഭാ​ത​ത്തി​ലും പ്ര​ദോ​ഷ​ത്തി​ലു​മു​ള്ള ന​ട​ത്ത​ത്തി​നും വ്യാ​യാ​മ​മു​റ​ക​ള്‍ ന​ട​ത്തു​ന്ന​തി​നും വേ​ണ്ടി​യാ​ണ​ത്. പാ​ര്‍ക്കി​ന​ക​ത്തെ ന​ട​പ്പാ​ത​യി​ലൂ​ടെ കു​റെ ദൂ​രം ന​ട​ന്നു. വ്യാ​യാ​മ​ത്തി​നാ​യി സ്ഥാ​പി​ച്ച ഉ​പ​ക​ര​ണ​ങ്ങ​ളി​ല്‍ ക​യ​റി കു​റ​ച്ചു അ​ഭ്യാ​സ​മു​റ​ക​ളും ന​ട​ത്തി. കു​റെ കി​ത​പ്പും വി​യ​ര്‍പ്പും പു​റ​ന്ത​ള്ളി​യ​തു​ത​ന്നെ മെ​ച്ചം. അ​പ്പോ​ഴാ​ണ് ത​ദ്ദേ​ശി​യ​രാ​യ മു​ഹ​മ്മ​ദ് സ​ലീ​മും ഹാ​ഷിം ഹ​ക്കീ​മും ചി​രി​ച്ചു​കൊ​ണ്ടു ഞ​ങ്ങ​ളെ സ​മീ​പി​ച്ച​ത്. കേ​ര​ള​ത്തി​ല്‍ നി​ന്നെ​ത്തി​യ അ​ധ്യാ​പ​ക​രാ​ണ് എ​ന്ന​റി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ള്‍ അ​വ​ര്‍ക്കു വ​ലി​യ​കാ​ര്യം. പാ​ര്‍ക്കി​ലെ ടോ​യ് ട്രെ​യി​നി​ല്‍ ക​യ​റി സാ​യാ​ജി ബാ​ഗ് ഒ​ന്നു ചു​റ്റി​ക്ക​റ​ങ്ങ​ണ​മെ​ന്നും 50 കി.​മീ അ​ക​ലെ​യു​ള്ള ച​മ്പ​നീ​ര്‍ ആ​ര്‍ക്കി​യോ​ള ജി​ക്ക​ല്‍ പാ​ര്‍ക്ക് കാ​ണ​ണ​മെ​ന്നും അ​വ​രാ​ണ് പ​റ​ഞ്ഞ​ത്.
ഞ​ങ്ങ​ള്‍ ടോ​യ് ട്രെ​യി​നി​ല്‍ ക​യ​റി ഒ​ന്നു ക​റ​ങ്ങി. നൂ​റ് ഏ​ക്ക​റി​ല​ധി​കം വി​സ്തൃ​തി​യു​ള്ള സാ​യാ​ജി ബാ​ഗ് 1879ല്‍ ​ബ​റോ​ഡ​യി​ലെ മ​ഹാ​രാ​ജ സാ​യാ​ജി​റാ​വു ഗെ​യ്ക് വാ​ദ് ആ​ണ് നി​ര്‍മി​ച്ച​ത്. മ​നോ​ഹ​ര​മാ​യ ആ ​ഉ​ദ്യാ​ന​ത്തി​ല്‍ നൂ​റോ​ളം ഇ​ന​ങ്ങ​ളി​ലു​ള്ള വൃ​ക്ഷ​ങ്ങ​ളും നി​ര​വ​ധി ചെ​റു​സ​സ്യ​ങ്ങ​ളും പു​ഷ്പ​ങ്ങ​ളു​മു​ണ്ട്. പു​ല്‍ത്ത​കി​ടി​യി​ല്‍ സ്ഥാ​പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന പു​ഷ്പ​ഘ​ടി​കാ​രം ആ​രു​ടെ​യും ശ്ര​ദ്ധ ആ​ക​ര്‍ഷി​ക്കും. അ​തി​ന്റെ ഡ​യ​ലും സൂ​ചി​ക​ളും പു​ല്‍ത്ത​കി​ടി​ക്കു മു​ക​ളി​ലും യ​ന്ത്ര​ഭാ​ഗം പു​ല്‍ത്ത​കി​ടി​ക്കു താ​ഴെ​യു​മാ​ണ് ഘ​ടി​പ്പി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ബ​റോ​ഡ മ്യൂ​സി​യ​വും മൃ​ഗ​ശാ​ല​യും പ്ലാ​നി​റ്റോ​റി​യ​വും ഒ​ക്കെ സ്ഥി​തി​ചെ​യ്യു​ന്ന​തും സാ​യാ​ജി​ബാ​ഗി​ലാ​ണ്.
ഇ​ന്തോ​സാ​ര്‍സെ​നി​ക് വാ​സ്തു ശി​ല്പ​മാ​തൃ​ക​യി​ലു​ള്ള മ്യൂ​സി​യ​കെ​ട്ടി​ടം ത​ന്നെ ഒ​രു കാ​ഴ്ച​യാ​ണ്. ക​ല, ശി​ല്‍പം, ന​ര​വം​ശ​ശാ​സ്ത്രം തു​ട​ങ്ങി​യ വി​ഷ​യ​ങ്ങ​ളി​ല്‍ വ​ലി​യ ശേ​ഖ​രം ത​ന്നെ അ​തി​ന​ക​ത്തു​ണ്ട്. ചി​ത്ര​കാ​ര​ന്മാ​രാ​യ ജെ.​എം. ഡ​ബ്‌​ള്യൂ ട​ര്‍ണ​ര്‍, ജോ​ണ്‍ കോ​ണ്‍സ്റ്റ​ബി​ള്‍, രാ​ജാ ര​വി​വ​ര്‍മ തു​ട​ങ്ങി​യ​വ​രു​ടെ പെ​യ്ന്റി​ങ്ങു​ക​ളും അ​ഞ്ചാം​നൂ​റ്റാ​ണ്ടി​ലെ പ്ര​ശ​സ്ത അ​കോ​ട്ട വെ​ങ്ക​ല​ങ്ങ​ളും മു​ഗ​ള്‍ മി​നി​യേ​ച്ച​റു​ക​ളു​മു​ണ്ട്. ടി​ബ​റ്റ​ന്‍ ക​ല​യു​ടെ പൂ​ര്‍ണ്ണ​മാ​യ ഒ​രു ഗാ​ല​റി വേ​റെ​യും. ഈ​ജി​പ്തി​ല്‍നി​ന്നു കൊ​ണ്ടു​വ​ന്ന മ​മ്മി​യും നീ​ല​ത്തി​മിം​ഗ​ല​ക്കു​ഞ്ഞി​ന്റെ അ​സ്ഥി​കൂ​ട​വും ആ​രി​ലും വി​സ്മ​യം ജ​നി​പ്പി​ക്കും. സ്റ്റ​ഫ്‌​ചെ​യ്ത പ​ക്ഷി​മൃ​ഗാ​ദി​ക​ളു​ടെ അ​തി​സ​മ്പ​ന്ന​മാ​യ ശേ​ഖ​ര​മാ​ണ് എ​ടു​ത്തു​പ​റ​യേ​ണ്ട മ​റ്റൊ​രു കാ​ഴ്ച.

മ്യൂ​സി​യ​ത്തി​ല്‍ നി​ന്ന് പു​റ​ത്തി​റ​ങ്ങു​മ്പോ​ള്‍ സ​മ​യം ന​ട്ടു​ച്ച ക​ഴി​ഞ്ഞു. വി​ശ​പ്പും ക​ത്തി​ത്തു​ട​ങ്ങി. ഇ​നി​യു​ള്ള കാ​ഴ്ച​ക​ള്‍ ഓ​രോ ഗു​ജ​റാ​ത്തി താ​ലി ക​ഴി​ച്ചി​ട്ടു പോ​രേ? സി​ദ്ദീ​ഖ്മാ​ഷി​ന്റെ ചോ​ദ്യ​ത്തി​ന് അ​തു​മ​തി എ​ന്ന് എ​ല്ലാ​വ​രും പ​റ​ഞ്ഞ​ത് ഓ​ര്‍മ​യു​ണ്ട്. പി​ന്നെ ചെ​ന്നു​ക​യ​റി​യ​ത് വ​ഡോ​ദ​ര​യി​ലെ സെ​ന്‍ട്ര​ല്‍ ബ​സ് സ്റ്റാ​ന്റി​ന​ടു​ത്തു​ള്ള ഒ​രു റ​സ്റ്റോ​റ​ന്‍ഡി​ലാ​ണ്. മേ​ശ​പ്പു​റ​ത്ത് ആ​ദ്യം എ​ത്തി​യ​ത് പ​ച്ച​ക്ക​റി​ക​ളു​ടെ വി​വി​ധ രു​ചി​ക്കൂ​ട്ടു​ക​ള്‍. ഒ​പ്പം ജീ​ര​കം ചേ​ര്‍ത്ത ഒ​രു ഗ്ലാ​സ് മോ​രും! അ​തു​ക​ഴി​ഞ്ഞു റൊ​ട്ടി​ക​ളു​ടെ വ​ര​വാ​യി. അ​വ ആ​വ​ശ്യ​ത്തി​നു തി​ന്നു​ക​ഴി​ഞ്ഞ​പ്പോ​ള്‍ പി​ന്നാ​ലെ ബ​സു​മ​തി​ച്ചോ​റ്! മ​ത്സ്യ മാം​സാ​ദി​ക​ള്‍ ല​വ​ലേ​ശ​മി​ല്ലെ​ങ്കി​ലും ചെ​റു ത​ളി​ക​ക​ളി​ല്‍ നി​ര​ത്തി​യ വി​ഭ​വ​ങ്ങ​ള്‍ ഒ​ന്നി​നൊ​ന്നു കി​ടു. അ​ക്കൂ​ട്ട​ത്തി​ല്‍ ഒ​രു അ​ടി​പൊ​ളി മ​ധു​ര പ​ല​ഹാ​ര​വും ഉ​ണ്ടാ​യി​രു​ന്നു. ഗു​ജ​റാ​ത്തി താ​ലി​യു​ടെ ഈ ​രു​ചി​പ്പെ​രു​മ അ​റി​യാ​ന്‍ 150 രൂ​പ​യാ​ണ് ചെ​ല​വ്. താ​ലി​യി​ലെ വി​ഭ​വ​ങ്ങ​ള്‍ ഒ​ന്നു​പോ​ലും പാ​ഴാ​ക്കാ​തെ ഉ​ണ്ണു​ന്ന​വ​ര്‍ക്ക് 10 രൂ​പ ഡി​സ്‌​കൗ​ണ്ടു​മു​ണ്ട്. അ​ക്കാ​ര്യം ഡൈ​നിം​ങ് ടേ​ബി​ളി​ല്‍ വ​ലു​താ​യി എ​ഴു​തി പ്ര​ദ​ര്‍ശി​പ്പി​പ്പി​ച്ചി​ട്ടു​മു​ണ്ട്.

കെ​വി​ദി​യേ​ലേ​ക്ക്

ച​മ്പാ​നേ​ര്‍ ആ​ര്‍ക്കി​യോ​ള​ജി​ക്ക​ല്‍ പാ​ര്‍ക്ക് ക​ണ്ടു മ​ട​ങ്ങു​മ്പോ​ഴാ​ണ് വ​ഡോ​ദ​ര​യി​ലെ ബ​സ്സ് സ്റ്റേ​ഷ​നി​ല്‍ ഇ​റ​ങ്ങി കെ​വേ​ദി​യ​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള ബ​സ്സ്ടി​ക്ക​റ്റ് ബു​ക്ക് ചെ​യ്ത​ത്. വ​ഡോ​ദ​ര​യി​ല്‍ നി​ന്നു കെ​വേ​ദി​യ​യി​ലെ പ​ട്ടേ​ല്‍പ്ര​തി​മ​യി​ലേ​ക്ക് 86 കി.​മീ ദൂ​ര​മു​ണ്ട്. രാ​വി​ലെ എ​ട്ടി​ന് പു​റ​പ്പെ​ട്ട ബ​സ്സ് കെ​വേ​ദി​യ​യി​ലെ സ്റ്റാ​ച്യൂ ക​വാ​ട​ത്തി​ന് മു​ന്നി​ല്‍ എ​ത്തു​മ്പോ​ള്‍ സ​മ​യം രാ​വി​ലെ 10 മ​ണി. ടി​ക്ക​റ്റ് കൗ​ണ്ട​റി​ല്‍ നീ​ണ്ട ക്യൂ. ​ടി​ക്ക​റ്റ് എ​ടു​ത്ത​വ​ര്‍ക്കു​മു​ണ്ട് മ​റ്റൊ​രു ക്യൂ. ​ഞ​ങ്ങ​ള്‍ പ​ട്ടേ​ല്‍പ്ര​തി​മ കാ​ണാ​നു​ള്ള ടി​ക്ക​റ്റു​ക​ള്‍ ഓ​ണ്‍ലൈ​നാ​യി നേ​ര​ത്തെ എ​ടു​ത്തു​വെ​ച്ചി​രു​ന്ന​തി​നാ​ല്‍ ആ​ദ്യ ക്യൂ ​ഒ​ഴി​വാ​യി കി​ട്ടി. ര​ണ്ടാ​മ​ത്തെ ക്യൂ​വി​ല്‍ അ​ണി​ചേ​ര്‍ന്നു മു​ന്നോ​ട്ട് നീ​ങ്ങി. ചെ​ന്നെ​ത്തി​യ​ത് ഒ​രു ബ​സ്സ്‌​റ്റേ​ഷ​നി​ലേ​ക്ക്. അ​വി​ടെ​നി​ന്ന് പ​ട്ടേ​ല്‍ പ്ര​തി​മ കാ​ണാ​നു​ള്ള ബ​സ്സി​ല്‍ ക​യ​റി ന​ര്‍മ​ദ ന​ദി​യി​ലെ സാ​ധു ബേ​ഠ് ദ്വീ​പി​ലെ​ത്തി. ബ​സ്സി​ല്‍ നി​ന്നി​റ​ങ്ങി ആ​ദ്യം നോ​ക്കി​യ​തു ത​ന്നെ സ​ര്‍ദാ​ര്‍ വ​ല്ല​ഭാ​യ് പ​ട്ടേ​ലി​ന്റെ പ്ര​തി​മ​യി​ലേ​ക്കാ​ണ്. പി​ച്ച​ള​കൊ​ണ്ടു പൊ​തി​ഞ്ഞ പ്ര​തി​മ​ക്ക് ഗു​ജ​റാ​ത്ത് നി​യ​മ സ​ഭാ സീ​റ്റു​ക​ളു​ടെ എ​ണ്ണ​ത്തി​ന​നു​സ​രി​ച്ച് 182 മീ​റ്റ​റാ​ണ് ഉ​യ​രം. നി​ര്‍മാ​ണ​ച്ചെ​ല​വ് 3000 കോ​ടി​യോ​ളം രൂ​പ​യും! വി​ഖ്യാ​ത ശി​ല്‍പി റാം ​വി.​സു​ത​റാ​ണ് പ്ര​തി​മ നി​ര്‍മി​ച്ചി​രി​ക്കു​ന്ന​ത്. ഐ​ക്യ​ഭാ​ര​ത​ത്തി​ന്റെ നി​ര്‍മാ​ണ​ത്തി​ന് മു​ഖ്യ​പ​ങ്കു വ​ഹി​ച്ച പ​ട്ടേ​ലി​ന്റെ ഉ​രു​ക്ക് പ്ര​തി​മ​ക്ക് യൂ​ണി​റ്റി ഓ​ഫ് സ്റ്റാ​ച്യു എ​ന്നു പേ​രു ന​ല്‍കി​യ​ത് ഉ​ചി​ത​മാ​യി. 2013 ഒ​ക്ടോ​ബ​ര്‍ 31ന് ​പ​ണി തു​ട​ങ്ങു​ക​യും 2018 ഒ​ക്ടോ​ബോ​ര്‍ 31 ന് ​രാ​ഷ്ട്ര​ത്തി​ന് സ​മ​ര്‍പ്പി​ക്കു​ക​യും ചെ​യ്ത​തോ​ടെ ലോ​ക​ത്തി​ലെ ഏ​റ്റ​വും വ​ലി​യ പ്ര​തി​മ​യും അ​താ​യി മാ​റി.

ഏ​ക​താ പ്ര​തി​മ​യി​ല്‍ നി​ന്നു ക​ഷ്ടി​ച്ചു മൂ​ന്ന​ര കി.​മീ.​അ​ക​ലെ​യാ​ണ് ന​ര്‍മ​ദ​യി​ലെ സ​ര്‍ദാ​ര്‍ സ​രോ​വ​ര്‍ ഡാം. ​മ​റ്റൊ​രു ബ​സി​ല്‍ ക​യ​റി ഞ​ങ്ങ​ള്‍ അ​വി​ടെ​യും എ​ത്തി. ന​ട്ടു​ച്ച​യ്ക്കു​പോ​ലും കോ​ട​മ​ഞ്ഞി​ന്റെ നേ​ര്‍ത്ത വി​രി​ക്കു​ള്ളി​ലാ​യി​രു​ന്നു ഡാ​മും പ​രി​സ​ര​വും. ഉ​ദ്യാ​ന​ങ്ങ​ള്‍, ക​ഫ്ത്തീ​രി​യ​ക​ള്‍, പ​ട്ടേ​ലി​ന്റെ ജീ​വി​ത​ക​ഥ പ​റ​യു​ന്ന മ്യൂ​സി​യം അ​ങ്ങ​നെ കാ​ഴ്ച​ക​ള്‍ ഒ​രു​പാ​ടു​ണ്ട്. പ്ര​തി​ദി​നം ആ​യി​ര​ക്ക​ണ​ക്കി​ന് സ​ന്ദ​ര്‍ശ​ക​ര്‍ പ​ട്ടേ​ല്‍ പ്ര​തി​മ കാ​ണാ​ന്‍ എ​ത്തു​ന്നു​ണ്ടെ​ന്നാ​ണ് ക​ണ​ക്ക്. പ​ക്ഷേ ഒ​രി​ക്ക​ല്‍ വ​ന്ന​വ​ര്‍ വീ​ണ്ടും പ്ര​തി​മ കാ​ണാ​ന്‍ എ​ത്തു​മോ എ​ന്ന ചോ​ദ്യം പ്ര​സ​ക്ത​മാ​ണ്. പ്ര​തി​മ സ്ഥി​തി​ചെ​യ്യു​ന്ന​ത് ഒ​രു ഗ്രാ​മ​പ്ര​ദേ​ശ​ത്താ​ണെ​ന്ന​തും സ​മീ​പ ന​ഗ​ര​ങ്ങ​ളാ​യ അ​ഹ​മ​ദാ​ബാ​ദി​ലേ​ക്കും വ​ഡോ​ദ​ര​യി​ലേ​ക്കും നൂ​റി​ലേ​റെ​യും കി.​മീ ദൂ​ര​മു​ണ്ടെ​ന്ന​താ​ണ് മു​ഖ്യ​പ്ര​ശ്‌​നം.

ഉ​ച്ച​യ്ക്കു മു​മ്പ് കാ​ഴ്ച​ക​ള്‍ പൂ​ര്‍ത്തി​യാ​ക്കി കെ​വേ​ദ ബ​സ്സ്റ്റാ​ന്റി​ലേ​ക്ക് ന​ട​ന്നു. വ​ഴി ചോ​ദി​ച്ച​പ്പോ​ഴൊ​ക്കെ ഇ​താ, ഇ​വി​ടെ അ​ടു​ത്തു​ത​ന്നെ എ​ന്നു പ​റ​ഞ്ഞു ത​ദ്ദേ​ശീ​യ​ര്‍ ഞ​ങ്ങ​ളെ കു​റേ ന​ട​ത്തി​ച്ചു. ബ​സ്സ്റ്റാ​ന്‍ഡി​ല്‍ എ​ത്തി​യ​പ്പോ​ഴാ​ക​ട്ടെ വ​ഡോ​ദ​ര​യി​ലേ​ക്കു​ള്ള ബ​സ്സു​മി​ല്ല. കു​റെ​നേ​രം കാ​ത്തു​നി​ന്ന​ശേ​ഷ​മാ​ണ് ഒ​രു ബ​സ്സ് വ​ന്ന​ത്. വൈ​കു​ന്നേ​രം നാ​ലു മ​ണി​ക്കു മു​മ്പ് വ​ഡോ​ദ​ര​യി​ല്‍ എ​ത്തി​യ​തി​നാ​ല്‍ ഇ​ന്ന​ലെ ബാ​ക്കി​വെ​ച്ച ല​ക്ഷ്മീ​വി​ലാ​സ് പാ​ല​സ് കാ​ണാ​നും ക​ഴി​ഞ്ഞു.

ല​ക്ഷ്മി വി​ലാ​സ് പാ​ല​സ്

ല​ണ്ട​നി​ലെ ബ​ക്കി​ങ് ഹാം ​കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​ന്റെ നാ​ലി​ര​ട്ടി വ​ലി​പ്പ​മു​ള്ള ഒ​രു സ്വ​കാ​ര്യ വ​സ​തി​യാ​ണ് ല​ക്ഷ്മി വി​ലാ​സ്പാ​ല​സ് .170 മു​റി​ക​ളു​ള്ള ല​ക്ഷ്മി വി​ലാ​സ് പാ​ല​സ് 1890 ല്‍ ​സാ​യാ​ജി റാ​വു ഗെ​യ്ക് വാ​ദാ​ണ് നി​ര്‍മി​ച്ചു. ഇ​ന്ത്യ വി​ക്ടോ​റി​യ ശൈ​ലി​യി​ല്‍ പ​ണി​ത​ആ വ​സ​തി​ക്ക് അ​ന്നു ര​ണ്ടു ല​ക്ഷ​ത്തോ​ളം പൗ​ണ്ട് ചെ​ല​വാ​യി. മേ​ജ​ര്‍ ചാ​ള്‍സ് മാ ​ന്റും, റോ​ബ​ര്‍ട് കി​സ്‌​കോ​ളും ആ​ണ് മു​ഖ്യ ശി​ല്പി​ക​ള്‍.​എ​ലി​വേ​റ്റ​ര്‍, വൈ​ദ്യു​തി, ടെ​ലി ഫോ​ണ്‍ എ​ന്നി​വ​യെ​ല്ലാം അ​ന്നേ ആ ​പാ​ല​സി​ലു​ണ്ട്. രാ​ജാ​ര​വി​വ​ര്‍മ ചി​ത്ര​ക​ല അ​ഭ്യ​സി ക്കാ​ന്‍ ബ​റോ​ഡ​യി​ല്‍ ചെ​ന്ന​പ്പോ​ള്‍ താ​മ​സി​ച്ചി​രു​ന്ന​തും ആ ​കൊ​ട്ടാ​ര​ത്തി​ലാ​ണ്. ക​ഷ്ടി​ച്ച് ഒ​രു മ​ണി​ക്കൂ​ര്‍ നേ​ര​മേ ഞ​ങ്ങ​ള്‍ ല​ക്ഷ്മീ പാ​ല​സി​ല്‍ നി​ന്നു​ള്ളൂ.​അ​ഞ്ചു മ​ണി​യാ​യ​പ്പോ​ള്‍ ഖ​ണ്ഡാ​റാ​വു മാ​ര്‍ക്ക​റ്റി​ലേ​ക്ക് പു​റ​പ്പെ​ട്ടു. വ​ഡോ​ദ​ര​യി​ല്‍ എ​ത്തു​ന്ന​വ​ര്‍ ഖ​ണ്ഡാ​റാ​വു മാ​ര്‍ക്ക​റ്റി​ല്‍ പോ​കാ​തെ മ​ട​ങ്ങ​രു​തെ​ന്നാ​ണ് പ​റ​യാ​റ്. സു​ര്‍സാ​ഗ​ര്‍ ത​ടാ​ക​ത്തി​ന് സ​മീ​പ​മാ​ണ് ഖ​ണ്ഡാ​റാ​വു മാ​ര്‍ക്ക​റ്റ്. യൂ​റോ​പ്യ​ന്‍, ഇ​സ്ലാ​മി​ക,് മ​റാ​ത്ത, ജൈ​ന വാ​സ്തു​വി​ദ്യ​ക​ളു​ടെ സ​മ​ന്വ​യ​മാ​ണ് ആ ​മാ​ര്‍ക്ക​റ്റ് കെ​ട്ടി​ടം. കെ​ട്ടി​ട​ത്തി​ന്റെ മ​ധ്യ​ഭാ​ഗ​ത്ത് ഒ​രു ക്ലോ​ക്ക് ട​വ​റും ര​ണ്ടു താ​ഴി​ക​ക്കു​ട​ങ്ങ​ളും ത​ല​യു​യ​ര്‍ത്തി നി​ല്‍ക്കു ന്ന​ത് ഗം​ഭീ​ര കാ​ഴ്ച​യാ​ണ്.​അ​സ്ത​മ​യ സൂ​ര്യ​ന്‍ ചെ​ങ്ക​തി​രു​ക​ള്‍ വ​ലി​ച്ചു​മാ​റ്റി മ​റ​വി​ലേ ക്കു ​നീ​ങ്ങി​ത്തു​ട​ങ്ങി​യ​പ്പോ​ള്‍ വ​ഡോ​ദ​ര​യി​ലെ സ​മ്മോ​ഹ​ന കാ​ഴ്ച​ക​ള്‍ക്ക് തി​ര​ശ്ശി​ല വീ​ഴ്ത്തി​ഞ​ങ്ങ​ളും ഹോ​ട്ട​ലി​ലേ​ക്ക് മ​ട​ങ്ങി.
•