കാഠ്മണ്ഡു: നേപ്പാളിൽ അഴിമതി, സമൂഹമാധ്യമ നിരോധനം തുടങ്ങിയ വിഷയങ്ങളിൽ ജെൻ സി യുവാക്കളുടെ നേതൃത്വത്തിൽ ആളിക്കത്തുന്ന പ്രക്ഷോഭങ്ങൾക്കിടെ പ്രധാനമന്ത്രി കെ.പി. ശർമ ഒലി രാജിവച്ചു. രണ്ട് ദിവസമായി തുടരുന്ന പ്രതിഷേധത്തിനിടെ 19 പേർ കൊല്ലപ്പെട്ടതിനു പിന്നാലെയാണ് നിർണായക തീരുമാനം. പ്രതിഷേധക്കാർ പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ ഔദ്യോഗിക വസതി തീവെച്ചതടക്കമുള്ള സംഭവങ്ങൾ രാജ്യത്തെ രാഷ്ട്രീയ അന്തരീക്ഷത്തെ കൂടുതൽ വഷളാക്കിയിരുന്നു.

ALSO READ: എസ്‌ഡിപിഐ പ്രവർത്തകൻ കൊല്ലപ്പെട്ടതിന്റെ വാർഷികദിനത്തിൽ കേക്ക് മുറിച്ച് ആഘോഷം; ആർഎസ്എസ് പ്രവർത്തകരുടെ ഇൻസ്റ്റാഗ്രാം അക്കൗണ്ടിനെതിരെ കേസ്

പ്രധാനമന്ത്രി രാജിവച്ചതോടെ നേപ്പാളിലെ രാഷ്ട്രീയ പ്രതിസന്ധി താൽക്കാലികമായി അവസാനിക്കുമോ എന്നാണ് ഏവരും ഉറ്റുനോക്കുന്നത്. പുതിയ സർക്കാർ രൂപീകരണത്തിനുള്ള ചർച്ചകൾ ആരംഭിച്ചതായി വിവരമുണ്ട്. പ്രതിഷേധം തുടരുമോ എന്നത് സ്ഥിതിഗതികൾ അനുസരിച്ചിരിക്കും. നേപ്പാളി കോൺഗ്രസ് ഓഫീസുകളും നേതാക്കളുടെ വസതികളും പ്രതിഷേധക്കാർ ആക്രമിച്ചതായി റിപ്പോർട്ടുകളുണ്ട്.
ഈ പ്രക്ഷോഭം നേപ്പാളിന്റെ ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും രൂക്ഷമായ യുവജന പ്രതിഷേധങ്ങളിലൊന്നായി മാറിയിരിക്കുന്നു.

ALSO READ: ആളിക്കത്തി ജെൻസി പ്രക്ഷോഭം: നേപ്പാളിൽ കുടുങ്ങിയവരിൽ മലയാളികളും; കോഴിക്കോട് സ്വദേശികളായ 40 അംഗ സംഘത്തിന്റെ യാത്ര പ്രതിസന്ധിയിൽ

പ്രക്ഷോഭത്തിന്റെ പശ്ചാത്തലം

നേപ്പാൾ സർക്കാരിന്റെ സോഷ്യൽ മീഡിയ നിരോധനത്തിനെതിരെ ജെൻസി (ജനറേഷൻ സി) പ്രതിഷേധം രൂക്ഷമാകുന്നതിനെയാണ് പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ രാജി. സെപ്തംബർ 4 മുതൽ 26 സോഷ്യൽ മീഡിയ പ്ലാറ്റ്ഫോമുകൾ നിരോധിച്ചതിനെ തുടർന്ന് കാഠ്മണ്ഡുവിലും മറ്റ് പ്രധാന നഗരങ്ങളിലും ആയിരക്കണക്കിന് യുവാക്കളാണ് നിരോധനത്തിനെതിരെ തെരുവിലിറങ്ങിയത്. യുവാക്കളും വിദ്യാർഥികളും ചേർന്ന് ആരംഭിച്ച പ്രക്ഷോഭം, സർക്കാരിന്റെ അഴിമതി നിർമാർജനം, സമൂഹമാധ്യമ നിരോധനം പിൻവലിക്കൽ, എന്നിവയ്ക്കെതിരെയാണ്. സമൂഹമാധ്യമങ്ങൾക്ക് ഏർപ്പെടുത്തിയ നിരോധനം പിൻവലിച്ചെങ്കിലും പ്രതിഷേധം അവസാനിച്ചിരുന്നില്ല. 

കാഠ്മണ്ഡു, ഇറ്റഹാരി തുടങ്ങിയ നഗരങ്ങളിൽ കർഫ്യു ഏർപ്പെടുത്തിയിട്ടും പ്രതിഷേധക്കാർ തെരുവിലിറങ്ങി, പൊലിസുമായി ഏറ്റുമുട്ടി. പൊലിസ് ടിയർ ഗ്യാസും റബ്ബർ ബുള്ളറ്റുകളും പ്രയോഗിച്ചതോടെ സംഘർഷം രൂക്ഷമായി.

ALSO READ: നേപ്പാളിൽ ജെൻ സി പ്രക്ഷോഭം ആളിപ്പടരുന്നു: പാർലമെന്റ് മന്ദിരത്തിന് പിന്നാലെ സുപ്രീം കോടതിക്കും തീയിട്ടു; ഇന്ത്യക്കാർക്ക് ജാഗ്രതാ നിർദേശം

നേപ്പാൾ സർക്കാർ കഴിഞ്ഞ ഓഗസ്റ്റ് 28-ന് സോഷ്യൽ മീഡിയ കമ്പനികൾക്ക് രജിസ്ട്രേഷൻ നിർബന്ധമാക്കി ഏഴ് ദിവസത്തെ അന്തിമാവധി നൽകിയിരുന്നു. ഫേസ്ബുക്ക്, ഇൻസ്റ്റഗ്രാം, വാട്ട്സാപ്പ്, യൂട്യൂബ്, എക്സ് (മുൻ ട്വിറ്റർ), സ്നാപ്ചാറ്റ് തുടങ്ങിയ 26 പ്ലാറ്റ്ഫോമുകൾ രജിസ്റ്റർ ചെയ്യാത്തതിനെ തുടർന്ന് സെപ്തംബർ 4 മുതൽ നിരോധിച്ചു കൊണ്ട് ഉത്തരവിടുകയായിരുന്നു. നികുതി വരുമാനം ഉറപ്പാക്കാനും, രാജ്യത്ത് ഓഫീസുകൾ തുറക്കാനും, ഉള്ളടക്ക നിയന്ത്രണത്തിനുമാണ് നിരോധനം എന്നാണ് സർക്കാർ പറയുന്നത്. എന്നാൽ, ഇത് അഴിമതി മറച്ചുവെക്കാനുള്ള ശ്രമമായാണ് കാണുന്നതെന്ന് പ്രതിഷേധക്കാർ ആരോപിച്ചു.

കാഠ്മണ്ഡുവിന് പുറമെ പൊഖാറ, ബുട്ട്വാൾ, ചിത്വാൻ, ഝാപ, ഡമക് തുടങ്ങിയ നഗരങ്ങളിലേക്കും പ്രതിഷേധം വ്യാപിച്ചു. ജെൻ സി യുവാക്കളാണ് പ്രതിഷേധത്തിന് നേതൃത്വം നൽകുന്നത്. പ്രധാനമന്ത്രി കെപി ശർമ ഒലിയുടെ നേതൃത്വത്തിലുള്ള സർക്കാർ അടിയന്തര യോഗം ചേർന്നു.

"സോഷ്യൽ മീഡിയ നിരോധനം നിർത്തുക, അഴിമതി നിർത്തുക" എന്നീ മുദ്രാവാക്യങ്ങൾ മുഴക്കി കൊണ്ടായിരുന്നു പ്രതിഷേധം.  ടിക്‌ടോക്, വൈബർ തുടങ്ങിയ ചില പ്ലാറ്റ്ഫോമുകൾ രജിസ്റ്റർ ചെയ്തതിനാൽ അവയ്ക്ക് നിരോധനമില്ല. പാർലമെന്റിൽ 'സോഷ്യൽ മീഡിയ ഓപ്പറേഷൻ, ഉപയോഗം, റെഗുലേഷൻ' ബില്ല് ചർച്ചയിലാണ്, ഇത് സെൻസർഷിപ്പിനുള്ള ഉപകരണമായി വിമർശിക്കപ്പെടുന്നു.

രാജ്യത്ത് ഇപ്പോഴും പ്രതിഷേധം തുടരുകയാണ്. സ്ഥിതി സംഘർഷഭരിതമാണ് എന്നും കൂടുതൽ നഗരങ്ങളിലേക്ക് പ്രതിഷേധം വ്യാപിക്കുന്നതായും റിപ്പോർട്ടുകൾ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. നേപ്പാളിലെ പ്രമുഖ കലാകാരന്മാർ, നടന്മാർ എന്നിവർ പ്രതിഷേധത്തെ പിന്തുണച്ചു രംഗത്തെത്തിയിരുന്നു.

മന്ത്രിമാരുടെ രാജി

പ്രക്ഷോഭത്തിന്റെ തീവ്രതയെ തുടർന്ന് ആഭ്യന്തര മന്ത്രി രമേശ് ലേഖക്, ജലവിഭവ മന്ത്രി പ്രദീപ് യാദവ് തുടങ്ങിയവർ നേരത്തെ രാജിവച്ചിരുന്നു. പ്രതിപക്ഷമായ നേപ്പാളി കോൺഗ്രസ് പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ രാജി ആവശ്യപ്പെട്ട് രംഗത്തെത്തിയിരുന്നു. കരസേനാ മേധാവി ജനറൽ അശോക് രാജ് സിഗ്ഡൽ ഒലിയോട് രാജിവയ്ക്കാൻ ആവശ്യപ്പെട്ടതായും റിപ്പോർട്ടുകളുണ്ട്. ഒലി ദുബായിലേക്ക് പലായനം ചെയ്യാൻ ശ്രമിക്കുന്നതായി ചില മാധ്യമങ്ങൾ റിപ്പോർട്ട് ചെയ്തു, എന്നാൽ ഇത് സ്ഥിരീകരിച്ചിട്ടില്ല.

പ്രധാനമന്ത്രിയുടെ രാജി, ദേശീയ സർക്കാർ രൂപീകരണം, അഴിമതിക്കാർക്കെതിരെ കർശന നടപടി എന്നിവയാണ് പ്രതിഷേധക്കാരുടെ പ്രധാന ആവശ്യങ്ങൾ. "അഴിമതി അവസാനിപ്പിക്കുക, യുവാക്കളുടെ ഭാവി സംരക്ഷിക്കുക" എന്ന മുദ്രാവാക്യങ്ങളുമായാണ് പ്രക്ഷോഭം മുന്നോട്ടുപോകുന്നത്. കാഠ്മണ്ഡുവിലെ വിമാന സർവീസുകൾ താൽക്കാലികമായി നിർത്തിവെച്ചതായും റിപ്പോർട്ടുകളുണ്ട്.

രാജിവയ്പ്പിനു പിന്നാലെ

ഒലിയുടെ രാജിവയ്പ്പോടെ നേപ്പാളിലെ രാഷ്ട്രീയ പ്രതിസന്ധി താൽക്കാലികമായി അവസാനിക്കുമോ എന്നാണ് ഏവരും ഉറ്റുനോക്കുന്നത്. പുതിയ സർക്കാർ രൂപീകരണത്തിനുള്ള ചർച്ചകൾ ആരംഭിച്ചതായി വിവരമുണ്ട്. പ്രതിഷേധം തുടരുമോ എന്നത് സ്ഥിതിഗതികൾ അനുസരിച്ചിരിക്കും. നേപ്പാളി കോൺഗ്രസ് ഓഫീസുകളും നേതാക്കളുടെ വസതികളും പ്രതിഷേധക്കാർ ആക്രമിച്ചതായി റിപ്പോർട്ടുകളുണ്ട്. ഈ പ്രക്ഷോഭം നേപ്പാളിന്റെ ചരിത്രത്തിലെ ഏറ്റവും രൂക്ഷമായ യുവജന പ്രതിഷേധങ്ങളിലൊന്നായി മാറിയിരിക്കുന്നു.

Nepal Prime Minister K.P. Sharma Oli resigned as widespread protests, led by Gen Z youth, erupted over corruption, social media bans, and crony capitalism. The unrest, marked by violent clashes, 19 deaths, and attacks on government sites, forced Oli to step down, with political uncertainty looming.