സ്വതന്ത്രാനന്തര ഇന്ത്യയില്‍ വന്‍ ആസൂത്രണ സ്വഭാവത്തോടെ നടന്ന ഏറ്റവും ഭീകരമായ വംശഹത്യയാണ് ഗുജറാത്തില്‍ 2002ല്‍ നടന്നത്. കര്‍സേവകര്‍ സഞ്ചരിച്ച സബര്‍മതി എക്‌സ്പ്രസിന് തീയിട്ടുവെന്നാരോപിച്ചാണ് ആക്രമണം തുടങ്ങിയതെങ്കിലും ഹിന്ദുത്വവാദികളുടെ കേന്ദ്രങ്ങളില്‍ മുസ്ലിം പോക്കറ്റുകള്‍ അടയാളപ്പെടുത്തിയ രേഖകളും വന്‍തോതില്‍ ആയുധങ്ങളും ഗ്യാസ് സിലിണ്ടറുകളും വരെ ശേഖരിച്ചുവച്ചിരുന്നതായ റിപ്പോര്‍ട്ടുകള്‍ പുറത്തുവന്നത്, അതിലെ ആസൂത്രണത്തിന് തെളിവായി ചൂണ്ടിക്കാണിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്.

കലാപത്തില്‍ കോണ്‍ഗ്രസ് മുന്‍ എം.പിയായിരുന്ന ഇഹ്‌സാന്‍ ജാഫ്രിയുള്‍പ്പെടെയുള്ളവര്‍ അതി നിഷ്ഠൂരമായി കൊല്ലപ്പെട്ടു. ഗുജറാത്തില്‍ കോണ്‍ഗ്രസ് ടിക്കറ്റില്‍ മത്സരിച്ച് വിജയിച്ച അവസാന എം.പിയാണ് ഇഹ്‌സാന്‍ ജാഫ്രി. പിന്നീട് സോണിയാഗാന്ധിയുടെ രാഷ്ട്രീയകാര്യ സെക്രട്ടറിയായിരുന്ന ഗുജറാത്തുകാരനായ അഹമ്മദ് പട്ടേല്‍ രാജ്യസഭാംഗമായിരുന്നുവെങ്കിലും ജാഫ്രിക്ക് ശേഷം ഒരു മുസ്ലിം സ്ഥാനാര്‍ഥിയും കോണ്‍ഗ്രസ് ടിക്കറ്റില്‍ ഗുജറാത്തില്‍നിന്ന് ലോക്‌സഭയിലേക്ക് തെരഞ്ഞെടുക്കപ്പെട്ടിട്ടില്ല. വംശഹത്യയില്‍ ക്രൂരമായി കൊലചെയ്യപ്പെട്ട ഏറ്റവും മുതിര്‍ന്ന കോണ്‍ഗ്രസ് നേതാവ് കൂടിയാണ് ഇഹ്‌സാന്‍ ജാഫ്രി. 2002 ഫെബ്രുവരി 28ന് വംശഹത്യക്കിടെ ഹിന്ദുത്വ ആള്‍ക്കൂട്ടത്തെ ഭയന്ന് അഹമ്മദാബാദ് നഗരിയോട് ചേര്‍ന്നുള്ള ഗുല്‍ബര്‍ഗ് ഹൗസിങ് സൊസൈറ്റിയില്‍ അഭയം തേടിയ 70ഓളം പേരെയാണ് ഹിന്ദുത്വ അക്രമിക്കൂട്ടം കൊലപ്പെടുത്തിയത്.

എന്നാല്‍, ഇഹ്‌സാന്‍ ജാഫ്രിയെ പിന്നീട് കോണ്‍ഗ്രസ് മറക്കുകയായിരുന്നു. അദ്ദേഹത്തിന്റെ നീതിക്ക് വേണ്ടി ഗുജറാത്തിലെ വിചരാണക്കോടതി മുതല്‍ സുപ്രിംകോടതി വരെ നിയമയുദ്ധംചെയ്ത വിധവ സാക്കിയാ ജാഫ്രിക്കും കോണ്‍ഗ്രസ് കാര്യമായ പിന്തുണ നല്‍കിയില്ല. സാക്കിയാ ജാഫ്രിയുടെ മരണശേഷമുള്ള ഇഹ്‌സാന്‍ ജാഫ്രിയുടെ ആദ്യ ചരമവാര്‍ഷികദിനം കൂടിയായിരുന്നു ഇന്നലെ.

Zakia Jafri: പിന്നീടൊരിക്കലും കളിച്ചിരികള്‍ ഉയര്‍ന്നിട്ടില്ലാത്ത ആ വീട് വിട്ട് സാക്കിയാ ജാഫ്രിയും പോയി; ഭര്‍ത്താവ് ഇഹ്‌സാന്‍ ജാഫ്രിക്കായി മുട്ടാത്ത വാതിലുകളില്ല

കേരളാ മുഖ്യമന്ത്രി പിണറായി വിജയന്‍ പങ്കുവച്ച ഇഹ്‌സാന്‍ ജാഫ്രി അനുസ്മരണ കുറിപ്പോടെ, ജാഫ്രിയെ മറന്ന കോണ്‍ഗ്രസിന്റെ നടപടി വ്യാപകമായി വിമര്‍ശനത്തിനും കാരണമായി. ഇക്കാര്യം ചര്‍ച്ചയായതോടെ യൂത്ത് കോണ്‍ഗ്രസ് സംസ്ഥാന പ്രസിഡന്റ് രാഹുല്‍ മാങ്കൂട്ടത്തില്‍, ജാഫ്രിയെ അനുസ്മരിച്ച് പോസ്റ്റ് പങ്കുവച്ചു. സംഘ്പരിവാര്‍ ആണ് ജാഫ്രിയെ കൊലപ്പെടുത്തിയതെന്ന് കൃത്യമായി പറഞ്ഞ രാഹുലിന്റെ പോസ്റ്റില്‍ പക്ഷേ, ഇഹ്‌സാന്‍ ജാഫ്രിയുടെ പേര് ഒന്നിലധികം തവണ തെറ്റായി വരികയുംചെയ്തു. (പലരും ചൂണ്ടിക്കാട്ടിയതോടെ പിന്നീടത് തിരുത്തുകയുണ്ടായി). പൊതുവേ രാഹുല്‍ മാങ്കൂട്ടത്തില്‍ പങ്കുവ്ക്കുന്ന പോസ്റ്റുകള്‍ക്ക് കിട്ടുന്ന റിയാക്ഷനുമായി താരതമ്യം ചെയ്യുകയാണെങ്കില്‍, ജാഫ്രി അനുസ്മരണ കുറിപ്പിന് റിയാക്ഷന്‍ തുലോം കുറവാണ്. ഒരു പക്ഷേ ഇഹ്‌സാന്‍ ജാഫ്രിയെ ഓര്‍ത്ത ഏറ്റവും പ്രധാന കോണ്‍ഗ്രസ് നേതാവാകും രാഹുല്‍ മാങ്കൂട്ടത്തില്‍.

കോണ്‍ഗ്രസിന് മൂന്ന് മുഖ്യമന്ത്രിമാരാണുള്ളത്. സിദ്ധരാമയ്യയും (കര്‍ണാടക), സുഖ്‌വീന്ദര്‍ സിങ് സുഖുവും (ഹിമാചല്‍ പ്രദേശ്), രേവന്ത് റെഡ്ഡിയും (തെലങ്കാന). മൂന്നുപേരും ജാഫ്രിയെ മറന്നു. ആദ്യ രാഷ്ട്രപതി രാജേന്ദ്രപ്രസാദിനെയും ജവഹര്‍ലാല്‍ നെഹ്‌റുവിന്റെ ഭാര്യ കമലാ നെഹ്‌റുവിനെയും അവരുടെ ചരമവാര്‍ഷികദിനത്തില്‍ സുഖ്‌വീന്ദര്‍ സിങ് സുഖു അനുസ്മരിച്ചിട്ടുണ്ട്. ജാഫ്രിയുടെ സ്വന്തം തട്ടകമായ ഗുജറാത്തിലെ കോണ്‍ഗ്രസ് സോഷ്യല്‍മീഡിയാ പേജുകളിലും ജാഫ്രിയില്ല. 

Congress has forgotten Ihsan Jafri, who was killed in the Gujarat riots. The Congress has also not given much support to Zakia Jafri, his widow, who fought a legal battle from the Gujarat High Court to the Supreme Court for his justice. Yesterday was also the first death anniversary of Ihsan Jafri after Zakia Jafri's death.