അവധൂതരുടെ വന്‍കരകള്‍
ഡോ. രോഷ്‌നി സ്വപ്‌ന

ഒരു ഡൽഹി യാത്രക്കിടയിലാണ് സഫർ കുനിയാലിന്റെ കവിതകൾ വായിക്കുന്നത്. കശ്മിർ വേരുകളുള്ള കവിയാണു സഫർ. ഇംഗ്ലണ്ടിലെ ബർമിങ്ഹാമിലാണ് സഫർ ജനിച്ചത്. സഫറിന്റെ അമ്മ ഇംഗ്ലിഷുകാരിയായിരുന്നു, അച്ഛൻ കശ്മിരിയും. ലണ്ടൻ സ്‌കൂൾ ഓഫ് ഇക്കണോമിക്‌സിൽ പഠിച്ച സഫർ പിന്നീട് സിറ്റി യൂനിവേഴ്‌സിറ്റിയിലെ മൈക്കൽ ഡൊനാഗിയുടെ ക്ലാസുകളിൽ നിരന്തരം പങ്കെടുത്തു. കവിതയും ദര്‍ശനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട ചിന്തകള്‍ അദ്ദേഹത്തിൽ രൂപപ്പെട്ടത് അങ്ങനെയാണ്.
2014ൽ ഫേബർ ന്യൂ പൊയറ്റ്‌സ് പരമ്പരയിൽ സഫർ ഒരു ലഘുലേഖ പ്രസിദ്ധീകരിച്ചു, അതേവർഷംതന്നെ വേഡ്‌സ്‌വർത്ത് ട്രസ്റ്റിൽ പോയിറ്റ്-ഇൻ-റെസിഡൻസ് ആയിരുന്നു. 2011ൽ ദേശീയ കവിതാ മത്സരത്തിൽ 'ഹിൽ സ്പീക്ക്' എന്ന കവിതക്ക് സമ്മാനം നേടി. പ്രശസ്ത കവികളായ സ്റ്റീവ് എലി, ഡെനിസ് റൈലി, വാർസൻ ഷയർ എന്നിവരോടൊപ്പം, ഒന്നാം ലോക മഹായുദ്ധത്തിന്റെ ശതാബ്ദിയോടനുബന്ധിച്ചു പോയട്രി സൊസൈറ്റി കമ്മിഷൻ പ്രസിദ്ധീകരിച്ച പുതിയ കവിതകളുടെ ഒരു പരമ്പരയായ 'ദ പിറ്റി' എന്ന പുസ്തകത്തിൽ അദ്ദേഹം കവിതകൾ എഴുതി.

2014 ഒക്‌ടോബർ 2, ദേശീയ കവിതാ ദിനത്തിൽ, റോബർട്ട് പീക്കിന്റെ പശ്ചാത്തല ദൃശ്യങ്ങൾക്കൊപ്പം സൗത്ത്ബാങ്ക് സെന്ററിലെ പർസെൽ റൂമിൽ 'പിറ്റി' യില്‍ പ്രസിദ്ധപ്പെടുത്തിയ കവിതകൾ അവതരിപ്പിച്ചു. മനുഷ്യന്റെ ആന്തരികവും ബാഹ്യവുമായ പലായനങ്ങൾ, സ്വത്വബോധം, ഏകാന്തത, ദേശബോധം, അതിർത്തികൾ എന്നിവയാണ് സഫറിന്റെ കവിതകളുടെ പൊതുവിഷയങ്ങൾ. ഇപ്പോൾ വെസ്റ്റ് യോർക്ക്ഷെയറിൽ ഹാൾമാർക്ക് കാർഡിനായി മുഴുവൻ സമയ 'ക്രിയേറ്റീവ് റൈറ്റർ' ആയി പ്രവർത്തിക്കുന്നു.

വിശാലമായ രൂപകാത്മകതയാണ് അയാളുടെ കവിതകളുടെ നിറങ്ങൾ. അതിസൂക്ഷ്മമായ രാഷ്ട്രീയബോധം മുറ്റിനിൽക്കുന്ന കവിതകളിൽ ചിലത്‌ ഇന്റർനെറ്റിൽ ലഭ്യമാണ്. സമകാലികതയുടെ വേരുകളിൽ പടരുന്ന അസഹിഷ്ണുതകളെ ഈ കവി നന്നായി നിരീക്ഷിക്കുന്നു.

1
ശൂന്യമായ വാക്കുകൾ

മാതൃദേശമെന്നാൽ
എന്റെ ഭാഷയിൽ,
എന്റെ കുഞ്ഞ്
പാല് വേണം എന്ന് പറയും പോലെ
•
വീടിനടുത്തുള്ള
ത്സലം നദിയുടെ താളം പോലെ
എന്റെ പിതാവിന്റെ
സാമ്രാജ്യം
•
എഴുതപ്പെട്ട
വാക്കിനോ
ഉച്ചരിക്കപ്പെട്ട
മൊഴിക്കോ ഇടയിൽ നിനക്ക്
ഒരു ഇല പോലും നടാനാകില്ല
ആദ്യാക്ഷരം 'അ '
അല്ലെങ്കിൽ
ദൈവം
•
അക്ഷരങ്ങൾ!
കിഴക്ക് നിന്ന് പടിഞ്ഞാറേക്ക്....!
അമ്മയുടെ കൈവിരലുകൾ എഴുതും...
അച്ഛനുള്ള കുറിപ്പുകൾ ഇനിയുമിനിയും
പടിഞ്ഞാറു നിന്ന് കിഴക്കോട്ടു
അതെല്ലാം എത്തിച്ചേരും
•
അക്രമികൾ തൊട്ടടുത്താണ്...
എവിടെയാണെന്നറിയില്ല.
ഇവിടെയോ... അവിടെയോ...
ആവോ!
എന്നോടൊപ്പം
ഈ ചുവപ്പ് കലർന്ന വയലറ്റ് പൂത്തിരിപ്പൂക്കൾ
•
പാലായനം ചെയ്യുന്നിടം
ഉറക്കം ഇടക്ക് മുറിയുന്നു.
എവിടെയോ
പാതിവഴിയിൽ....
തലയണകളിലെ ചുളിവുകൾ ആണോ ഇത്?
•
നാമിപ്പോൾ പിരിഞ്ഞു പോയവർ!
ആദ്യമായി...
നമ്മൾ നടന്നു പോകവേ....
വാതിൽപ്പുറത്ത് ഉമ്മ വക്കവേ...
•
പഴയ ഇംഗ്ലീഷ് ഇഷ്ടങ്ങൾ...!
പുറപ്പെട്ടു പോയ ഒരു തീനാളം.
പോയ കാലത്തിന്റെ ഇരുട്ട്.
പാതി തുറന്ന വാതിൽ.
•
അതേ..
എനിക്കറിയാം.
ശൂന്യത തന്നെ.
"പി" ക്കും "ടി" ക്കുമിടയിൽ
പക്ഷേ മറ്റെന്തോ ഉണ്ട്.
•
ഗ്രാസ്മിയറിലെ വീട്!
കുന്നുകളിലേക്കുള്ള
മെലിഞ്ഞ
വഴികൾ
എന്നെ തിരിച്ചുവിളിക്കുന്നു.

2
നമ്മൾ

ജലത്തിന്റെ ഞൊറിവുകളിലേക്ക്
നമ്മെ കൊണ്ടുപോകുമോ
എന്ന് നീ ചോദിക്കുകയാണെങ്കിൽ,
ഉള്ളിൽ ചുഴികളുള്ള
കടലിലെ ഓരോ ഓളവും,
നിനക്ക് എത്തേണ്ടിടത്ത് നിന്നാണ് വരുന്നതെങ്കിൽ....
ശേഷം
ഒരുപക്ഷേ അതൊരു
മധ്യഭാഗത്തെ തിരയാണെങ്കിൽ...,
പക്ഷേ, എന്റെ കൗമാരകാലത്ത്
"നമ്മൾ" എന്നാൽ "ഞാൻ" എന്ന് കൂടിയായിരുന്നു.
ഒരാൾ പറയുന്നു
"നീ പറയു
നാം എവിടേക്ക് പോകുന്നു "
പിന്തുണക്കാർ ഒരേ വിധി പങ്കിടുന്ന രീതിയും -
ഞാനും നീയും ഒന്നായി കാണുന്ന രീതിയും....
" ഞങ്ങൾ "
അല്ലെങ്കിൽ
"ഞങ്ങൾ "
എന്ന തരംഗത്തെ
ഒരു മെക്സിക്കൻ തിര
മുകളിലേക്ക് ഉയർത്തുന്നു,
കടൽ തീരം പോലെയുള്ള ഒരു പ്രദേശം,
ഒരേസമയം രണ്ട് സ്ഥലങ്ങൾ,
ദൈവത്തിനു മാത്രമറിയാം
അതിൽ എന്താണെന്ന്!
മറുഭാഗത്ത്
നമ്മുടെ വേർപിരിയലിൽ
തകർന്ന
എന്റെ ഹൃദയം.
നമ്മുടെ കാര്യമാകുമ്പോൾ,
എന്നെ അനിശ്ചിതത്വത്തിന്റെ പാട മൂടുന്നു.
എനിക്കുള്ളിൽ എന്തോ ഒന്ന്
എന്നെ പരാജയപ്പെടുത്തുന്നു
അത് അങ്ങനെ നീട്ടിക്കൊണ്ടുപോകാമെന്നു തന്നെയാണ്
ഞാൻ കരുതുന്നത്.
പക്ഷേ തിരമാലകൾ
വാക്കുകളെക്കാൾ വിശാലമാണ്.
നിനക്കത് മനസിലാകുമെന്ന് ഞാൻ കരുതുന്നു.
ഞാൻ എവിടെ നിന്നാണ് വരുന്നതെന്ന് നിങ്ങൾക്ക്
മനസിലാകുമെന്ന് ഞാൻ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു.
പ്രണയത്തിനും നഷ്ടത്തിനുമിടയിൽ നീ
എന്നോടൊപ്പമുണ്ടെന്ന്
ഞാൻ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു -
അവിടെ ഞാൻ എന്നെത്തന്നെ
വിട്ടുകൊടുക്കും,
ഒറ്റപ്പെട്ടു പ്രപഞ്ചം
ഒരു സമ്മർദത്തിന്റെ വിഷയമാണെന്നപോലെ.
ഞങ്ങളെ. ഞാൻ പ്രതീക്ഷിക്കുന്നു,
ഇവിടെ നിന്ന്,
എനിക്ക് അത് പറയാൻ കഴിയും .
വളരെ വിദൂരമാണെങ്കിലും,
അത് വളരെ തെറ്റായിരിക്കില്ല.
പ്രപഞ്ചം എല്ലാറ്റിനും ഉത്തരമാണ്
എന്ന പോൽ...
നമ്മൾ,
ഞാൻ പ്രത്യാശിക്കുന്നു
എനിക്കിത് പറയാൻ കഴിയും.
ഇത് അധിക കാലം തെറ്റായി നിലനിൽക്കില്ല.
3
പ്രാർഥന

കാതിൽ ആദ്യം കേട്ട വാക്കുകൾ
ദൈവം മഹാനാണ് എന്നായിരുന്നു.
എന്റെ അച്ഛൻ പറഞ്ഞു തന്നത്!
എലിസബത് റാണിയുടെ പ്രസവ വാർഡിൽ.
ദൈവത്തിന്റെ ശ്വാസത്തിൽ നിന്ന്
ഒരു മനുഷ്യ ജീവൻ
അവന്റെ ജീവിതത്തിലേക്ക് തിരിച്ചുവന്നു.
എന്നിട്ട് പറഞ്ഞു
ഇത് പ്രാർഥനയാണ്.
ഒരുപക്ഷേ ഞാൻ
അവന്റെ വാക്കുകൾ
ഇവിടെ തുടരുകയാണെങ്കിൽ..
ജനനം മുതൽ...?
സ്വർഗം മുതൽ ഭൂമി വരെ നീളുന്ന ആ പാത!
എന്റെ അമ്മ ഒരു സാധാരണ
ആശുപത്രിക്കിടക്കയിൽ ആണ്.
പ്രാർഥനകൾക്ക്
ഒരിക്കലും അവസാനമില്ല
എന്നാണ് അമ്മ പറയുന്നത്.
ഞാനൊരു മൃഗത്തിന്റെ ശബ്ദമുണ്ടാക്കി.
ഭാഷയിൽ വേഗത്തിൽ
മുറിവുകൾ തീർത്ത് കൊണ്ട്.
മധ്യാഹ്നത്തിൽ
ആ വാക്ക് വന്നു.
അർബുദം.
ഉടൽ മുഴുവൻ പടർന്നു കഴിഞ്ഞിരിക്കുന്നു എന്ന്!
പാതിരാത്രിയിൽ അമ്മയുടെ
ഞരക്കങ്ങൾ അണഞ്ഞു പോയി.
ഞാൻ അങ്ങനെ തന്നെ നിന്നു.
അമ്മയുടെ കട്ടിലിനരികെ.
ആദ്യം
സമയവും താളവും
നിശ്ചലമായി.
ഞാൻ പതുക്കെ മന്ത്രിച്ചു
അമ്മേ
ഞാൻ ഒരു പാട് സ്നേഹിക്കുന്നു.