ഡോ. പി.പി നിഖിൽ രാജ്, ഡോ. പി.എ അസീസ്

ലോകമെമ്പാടും, ഇന്ന് ആഗോളതാപനവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട കാലാവസ്ഥാ വ്യതിയാനവും വിവിധ സാമൂഹിക സാമ്പത്തിക പ്രശ്‌നങ്ങളുടെ രൂപത്തില്‍ അതിന്റെ അനന്തരഫലങ്ങളും നേരിടുന്നു. അതുപോലെ പല കാലാവസ്ഥമോസലുകളും പ്രവചിക്കുന്നത് വരും ദശകങ്ങളില്‍ പല ദ്വീപ് രാഷ്ട്രങ്ങളും അപ്രത്യക്ഷമാകാന്‍ പോകുന്നു എന്നാണ്. അതിനാല്‍ കൂടുതല്‍ സുസ്ഥിരമായ ജീവിതശൈലിയിലേക്ക് നീങ്ങി പ്രകൃതിയെ സംരക്ഷിക്കേണ്ടതിന്റെ പ്രാധാന്യം വളരെ പ്രധാനപ്പെട്ടതാണ്. എല്ലാ വര്‍ഷവും ജൂണ്‍ അഞ്ച് ലോക പരിസ്ഥിതി ദിനത്തില്‍ ആഗോള പൗരനെ ഓര്‍മിപ്പിക്കുന്നതും ഇതാണ്.

പരിസ്ഥിതിയെ നശിപ്പിക്കുന്ന പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ മനുഷ്യസമൂഹം നിര്‍ത്തിയില്ലെങ്കില്‍, ഭൂമിയില്‍ ജീവിതം കഠിനമായിരിക്കും. മറ്റൊരു വിധത്തില്‍ പറഞ്ഞാല്‍, അത് നമ്മള്‍ തന്നെ നമ്മുടെ ശ്മശാനം കുഴിക്കുന്നത് പോലെയാണ്.

നാം ജീവിക്കുന്ന ഇന്നത്തെ ലോകം സാമ്പത്തിക വളര്‍ച്ചയെ (കുറച്ചു കൈകളില്‍ സമ്പത്തിന്റെ കുമിഞ്ഞുകൂടല്‍) അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള വികസന അജന്‍ഡകളെ അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ളതാണ്. സാമ്പത്തിക വ്യവസ്ഥ നമ്മുടെ ദൈനംദിന ജീവിതത്തിന്റെ എല്ലാ മുക്കിലും മൂലയിലും കളിക്കുന്നു. കൂടുതല്‍ വ്യക്തമായി പറഞ്ഞാല്‍ ജി.ഡി.പിയെ മാനദണ്ഡമാക്കിയുള്ള വികസന മാതൃകയാണ് നമ്മള്‍ പിന്തുടരുന്നത്. വിരോധാഭാസം എന്തെന്നാല്‍, ജി.ഡി.പിയുടെ ആധുനിക ആശയം വികസിപ്പിച്ച സൈമണ്‍ കുസ്‌നെറ്റ്‌സ് തന്നെ ജി.ഡി.പിയെ വികസന സൂചികയായി ഉപയോഗിക്കുമ്പോള്‍ സാമ്പത്തിക വികസനം മൂലം പ്രത്യക്ഷമായോ പരോക്ഷമായോ ഉണ്ടാകുന്ന സാമൂഹിക പാരിസ്ഥിതിക പ്രശ്‌നങ്ങള്‍ വികസന ഫലങ്ങള്‍ കണക്കാക്കുമ്പോള്‍ ഉള്‍പ്പെടുത്താത്തതിന്റെ വലിയ ന്യൂനതയെക്കുറിച്ച് ലോകത്തിന് മുന്നറിയിപ്പ് നല്‍കിയിരുന്നു.

ഇന്ന് ലോകമെമ്പാടുമുള്ള രാഷ്ട്രീയ പാര്‍ട്ടികളുടെയും ഗവണ്‍മെന്റുകളുടെയും തെരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രകടന പത്രികയെ അലങ്കരിച്ച പദമാണ് 'വികസനം'. അടിസ്ഥാന സമൂഹ്യവികസനം, അടിസ്ഥാന സൗകര്യ വികസനം എന്നതിന്റെ തെറ്റായപര്യായമായി പോലും ഈ വാക്ക് ഇന്നത്തെ കാലത്ത് വ്യാപകമായി ഉപയോഗിച്ചുവരുന്നു. ഉദാഹരണത്തിന്, ഭൂഗര്‍ഭ അഴുക്കുചാലുകള്‍ നിര്‍മിക്കുന്നത് പതിറ്റാണ്ടുകളായി നമ്മുടെ രാജ്യത്ത് നടന്നുകൊണ്ടിരിക്കുന്നു. എന്നിട്ടും നമ്മുടെ തീരദേശ നഗരങ്ങള്‍ സാധാരണ മഴയില്‍ പോലും കടുത്ത വെള്ളപ്പൊക്കത്തിലാണ്. വരണ്ട മാസങ്ങളില്‍ കൊതുകുകള്‍ പോലുള്ള രോഗവാഹകര്‍ ചുറ്റും തഴച്ചുവളരുന്നു. അത്തരം അഭ്യാസങ്ങളോ വലിയ തോതിലുള്ള നിര്‍മാണങ്ങളോ അവരുടെ വികസനത്തിന്റെയോ കാര്യക്ഷമമായ ഭരണത്തിന്റെയോ പ്രതീകമായി തീര്‍ന്നിരിക്കുന്നു. പഴയ സ്ഥാപനങ്ങള്‍, പഴയ പ്രോഗ്രാമുകള്‍ അല്ലെങ്കില്‍ സ്ഥലങ്ങള്‍, ഏതെങ്കിലും പ്രായോഗിക ഉപയോഗമോ അല്ലയോ, പുനര്‍നാമകരണം ചെയ്യുന്നതും മറ്റൊരു രാഷ്ട്രീയ പ്രമോഷന്‍ സാങ്കേതികതയായി കാണപ്പെടുന്നു.

എണ്‍പതുകളുടെ അവസാനത്തില്‍ 'സുസ്ഥിര വികസനം' എന്ന ആശയത്തിലൂടെ പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണത്തിലും സാമൂഹിക വികസനത്തിലും ശ്രദ്ധയൂന്നിയ സാമ്പത്തിക വികസനത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം ലോക ശ്രദ്ധയില്‍ വന്നു ചേര്‍ന്നു. 'Our common future' എന്ന ബ്രണ്ട്‌ലാന്‍ഡ് കമ്മിഷന്‍ റിപ്പോര്‍ട്ടിലൂടെ (1987) യു.എന്‍ ഇന്ന് നിലനില്‍ക്കുന്ന വികസന അജന്‍ഡക്കു ബദലായി 'സുസ്ഥിര വികസനം' വരും തലമുറകള്‍ക്കായി പ്രകൃതിയെ എങ്ങനെ സംരക്ഷിക്കാം എന്നതിന്റെ ഒരു രൂപരേഖ നല്‍കി. സാമ്പത്തിക ലാഭക്ഷമത, പരിസ്ഥിതി സംരക്ഷണം, സാമൂഹിക സമത്വം എന്നിവയാണ് സുസ്ഥിര വികസനത്തിന്റെ മൂന്ന് തൂണുകള്‍. ആ രീതിയില്‍ സുസ്ഥിര വികസന പ്രത്യയശാസ്ത്രം തികച്ചും യുക്തിസഹവും ദീര്‍ഘവീക്ഷണപരവുമാണ്. എന്നിരുന്നാലും, നിലവിലെ വികസന ആശയങ്ങളുടെ നയരൂപീകരണത്തില്‍ സുസ്ഥിരതാ പ്രത്യയശാസ്ത്രം ഉള്‍ക്കൊള്ളുന്നത് കണ്ടെത്താന്‍ പ്രയാസമാണ്.
സുസ്ഥിരമായി വികസിപ്പിക്കാനുള്ള പ്രതിജ്ഞ പലപ്പോഴും വെറും അധരസേവനങ്ങളായി അവസാനിക്കുന്നത് എന്തുകൊണ്ട്? നേതാക്കള്‍ മിക്കപ്പോഴും പറയുന്ന പ്രധാന ഒഴിവു കഴിവ് വര്‍ധിച്ചുവരുന്ന ജനസംഖ്യയാണ്. അതിനാല്‍ പരിസ്ഥിതി നാശമില്ലാതെ വികസനം അസാധ്യമാണ് എന്നാണ് അവരുടെ മതം. അഥവാ വര്‍ധിച്ച ജനസംഖ്യാ= വര്‍ധിക്കുന്ന പ്രകൃതി വിഭവ ഉപയോഗം= വര്‍ധിക്കുന്ന പ്രകൃതി ശോഷണം. നിലവില്‍ ഒരു പുതിയ ട്രെന്‍ഡ് ആരംഭിച്ചിരിക്കുന്നു, അതില്‍ കുറ്റം നിങ്ങളെയും എന്നെയും പോലെയുള്ള വ്യക്തികള്‍ക്ക് പോകുന്നു. നമ്മുടെ ഇന്നത്തെ വ്യക്തിഗത ഉപഭോഗ സംസ്‌കാരം ഒന്നു മാത്രമാണ് പ്രകൃതിയുടെ ഇന്നത്തെ അവസ്ഥക്കു കാരണമെന്നാണ് അവരുടെ ആഖ്യാനം. അതെ നമ്മുടെ പ്രകൃതി വിഭവങ്ങളുടെ ഉപഭോഗ ശൈലി മാറ്റേണ്ടതുണ്ട്, പക്ഷെ അതു മാത്രമാണോ?
വന്‍കിട കോര്‍പറേറ്റുകളും സ്വകാര്യ ധനകാര്യ സ്ഥാപനങ്ങളും ലോകമെമ്പാടുമുള്ള നയരൂപീകരണപ്രക്രിയയെ ഹൈജാക്ക് ചെയ്തിരിക്കുന്നു. അവരുടെ പ്രധാന ലക്ഷ്യം പ്രകൃതിവിഭവങ്ങള്‍ ആക്‌സസ് ചെയ്ത് സാധരണക്കാരില്‍ നിന്നും പൂഴ്ത്തിവച്ച് ലാഭമുണ്ടാക്കുക എന്നതാണ്. ഫോബ്‌സ്, ടൈം മാഗസിനുകളില്‍ ഫോട്ടോഗ്രഫുകളില്‍ പലപ്പോഴും കാണപ്പെടുന്ന ലോകസമ്പന്നരായ ശതകോടീശ്വരന്മാര്‍, ആഗോള വിഭവങ്ങളുടെ വലിയൊരു ഭാഗം കൈമുതലാക്കി വച്ചിട്ടുള്ള എട്ട് ബില്യണ്‍ ആളുകളില്‍ വളരെ കുറച്ച് വിശേഷാധികാരമുള്ള വ്യക്തികളാണ്. അവരുടെ വിഭവ ഉപയോഗത്തിലൂടെ ഉണ്ടായി കൊണ്ടിരിക്കുന്ന പ്രകൃതിനാശത്തിന്റെ തീവ്രത എത്രയോ മടങ്ങു വരും ബാക്കിയുള്ള 90 ശതമാനത്തോളം വരുന്ന ലോക മൊത്ത ജനസംഖ്യ മൂലമുണ്ടാകുന്ന പ്രകൃതിശോഷണം.

മനുഷ്യനുള്‍പ്പെടെ ഓരോ ജീവിവര്‍ഗവും ഈ സങ്കീര്‍ണ വ്യവസ്ഥയുടെ ഭാഗമാണ്. ഈ പരിമിതമായ ഗ്രഹത്തിലെ ജീവനെ പിന്തുണയ്ക്കുന്നതിന് പരസ്പരം സവിശേഷമായ നിരവധി അജീവനങ്ങളായ ഘടകങ്ങളുമുണ്ട്. ഇന്ന് നാം അഭിമുഖീകരിക്കുന്ന പാരിസ്ഥിതിക പ്രശ്‌നത്തിന് ഒറ്റത്തവണ പരിഹാരമില്ലെന്ന് ഓര്‍ക്കുക. എന്നിരുന്നാലും, പരിസ്ഥിതി സാക്ഷരതയുള്ളവരായി, നാം ജീവിക്കുന്ന സങ്കീര്‍ണമായ സംവിധാനത്തിന്റെ ഒരു ഭാഗം മാത്രമാണ് എന്ന് മനസിലാക്കി ജീവിതശൈലി മാറ്റണം. നമ്മുടെ ഇന്നത്തെ ഓരോ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങളും ആണ് ഈ അദ്വിതീയ ഗ്രഹത്തിന്റെ ഭാവി നിര്‍ണയിക്കുന്നത്. അതിനാല്‍ തന്നെ ഓരോ മിനിറ്റിലും നമ്മള്‍ എത്രമാത്രം പാരിസ്ഥിതിക കാല്‍പ്പാടുകള്‍ സൃഷ്ടിക്കുന്നു എന്ന് ചിന്തിക്കേണ്ട സമയമാണിത്. ഇനിമുതല്‍ നമ്മുടെ സുഖസൗകര്യങ്ങള്‍ക്കായി എത്ര പണം ചെലവഴിക്കുന്നു എന്നതു മാത്രമല്ല, പ്രകൃതിവിഭവങ്ങള്‍ എത്രമാത്രം ഉപയോഗിക്കുന്നു അല്ലെങ്കില്‍ എത്ര മാത്രം നമ്മുടെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ഭൂമിയുടെ പരിമിതമായ വിഭവങ്ങള്‍ കുറയ്ക്കുന്നതിലേക്ക് നയിക്കുന്നു എന്നതും ഒരു കണക്കായി സൂക്ഷിക്കണം. നമ്മുടെ പ്രവര്‍ത്തനങ്ങള്‍ ഫോസില്‍ ഇന്ധനങ്ങള്‍, വൈദ്യുതി, ഭക്ഷണം, പ്ലാസ്റ്റിക്കുകള്‍, വസ്ത്രങ്ങള്‍ എന്നിവ എത്രമാത്രം ഉപയോഗിക്കുന്നു ധാരണ ഒരു പക്ഷെ പരിസ്ഥിതി മിതവ്യയക്കാരാക്കും. ബദലുകള്‍ കണ്ടെത്താന്‍ ഇത് തീര്‍ച്ചയായും പ്രേരിപ്പിക്കും.

ഒരു രക്ഷകനായ രാഷ്ട്രീയക്കാരനും ഒരു സാങ്കേതിക വിദഗ്ധനും ഈ പരിമിതമായ ഗ്രഹത്തെ ഭാവിയിലെ അപകടങ്ങളില്‍ നിന്ന് രക്ഷിക്കില്ലെന്നും ഓര്‍മിക്കാന്‍ പഠിക്കണം. ഈ അതുല്യമായ ഗ്രഹത്തില്‍ നമ്മെത്തന്നെയും മറ്റ് അസംഖ്യം ജീവജാലങ്ങളെയും രക്ഷിക്കാന്‍ നമുക്ക് മാത്രമേ കഴിയൂ. ഈ ദിനം ആ പ്രതിജ്ഞയെടുക്കാം.

(പരിസ്ഥിതിശാസ്ത്രം, സുസ്ഥിര വികസനം എന്നീ മേഖലകളിൽ പ്രവർത്തിക്കുന്ന ഗവേഷകരാണ് ലേഖകന്മാർ. ഡോ. പി.പി നിഖിൽ രാജ് നിലവിൽ അമൃത വിശ്വ വിദ്യാപീഠം കോയമ്പത്തൂരിലെ സെന്റർ ഫോർ സസ്‌റ്റൈനബിൾ ഫ്യൂച്ചറിലെ ഫാക്കൽറ്റി അംഗമാണ്, ഡോ. പി.എ അസീസ് കോയമ്പത്തൂരിലെ സലിം അലി സെന്റർ ഫോർ ഓർണിത്തോളജി ആൻഡ് നാച്ചുറൽ ഹിസ്റ്ററി (സാക്കോൺ) മുൻ
ഡയരക്ടറാണ്)