റഷ്യയുമായി ബന്ധമുള്ള കൂലിപ്പട്ടാളം വാഗ്നർ ഗ്രൂപ്പ് ഗുരുതരമായ യുദ്ധക്കുറ്റ ആരോപണങ്ങൾ നേരിടുന്നു. പശ്ചിമാഫ്രിക്കയിൽ, പ്രത്യേകിച്ച് മാലിയിൽ, നടത്തിയ ക്രൂരമായ പ്രവൃത്തികൾ സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ പങ്കുവെച്ചതിനെക്കുറിച്ച് അന്താരാഷ്ട്ര ക്രിമിനൽ കോടതി (ഐസിസി) അന്വേഷിക്കുന്നു. ഇത്തരം ഭീകര ചിത്രങ്ങൾ പോസ്റ്റ് ചെയ്യുന്നത് യുദ്ധക്കുറ്റമായി കണക്കാക്കാമോ എന്നാണ് കോടതി പരിശോധിക്കുന്നത്.

പശ്ചിമാഫ്രിക്കയിൽ റഷ്യയുമായി ബന്ധമുള്ള വാഗ്നർ ഗ്രൂപ്പിനെതിരെ ഗുരുതരമായ യുദ്ധക്കുറ്റ ആരോപണങ്ങൾ ഉയർന്നതായി അസോസിയേറ്റഡ് പ്രസിന്റെ റിപ്പോർട്ടും വെളിപ്പെടുത്തുന്നു. അന്താരാഷ്ട്ര ക്രിമിനൽ കോടതിയിൽ (ഐസിസി) സമർപ്പിച്ച രഹസ്യ റിപ്പോർട്ട്, വാഗ്നർ ഗ്രൂപ്പ് നടത്തിയ ക്രൂരതകളെക്കുറിച്ച് പറയുന്നു. സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ പ്രചരിപ്പിച്ച നരഭോജനത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന ഞെട്ടിക്കുന്ന ചിത്രങ്ങളും വീഡിയോകളും ഇതിന്റെ തെളിവായി ചൂണ്ടിക്കാണിക്കുന്നു.

സഹാറ മരുഭൂമിയുടെ തെക്കൻ ഭാഗമായ സഹേൽ മേഖലയിൽ, തീവ്രവാദ ഗ്രൂപ്പുകളുമായി സൈനിക സർക്കാരുകൾ പോരാടുമ്പോൾ, അക്രമം റെക്കോർഡ് നിലവാരത്തിലെത്തിയിരിക്കുകയാണ്. കഴിഞ്ഞ വർഷം, ലോകത്ത് തീവ്രവാദത്തിന് ഇരയായ 8,000 പേരിൽ പകുതിയോളം ഈ പ്രദേശത്താണ് കൊല്ലപ്പെട്ടത്. ഇൻസ്റ്റിറ്റ്യൂട്ട് ഫോർ ഇക്കണോമിക്സ് ആൻഡ് പീസിന്റെ റിപ്പോർട്ട് പ്രകാരം, സഹേൽ തീവ്രവാദത്തിന്റെ ഏറ്റവും മാരകമായ കേന്ദ്രമായി മാറി.

ALSO READ: യുദ്ധത്തിന്റെ കൊടും ഭീകരത: ജീവൻ നിലനിർത്താൻ സഹ സൈനികനെ കൊന്ന് മൃതദേഹം ഭക്ഷിച്ച റഷ്യൻ സൈനികനെ മരിച്ച നിലയിൽ കണ്ടെത്തി

അമേരിക്കയും പാശ്ചാത്യ രാജ്യങ്ങളും ഈ മേഖലയിൽ നിന്ന് പിന്മാറിയപ്പോൾ, റഷ്യ വാഗ്നർ ഗ്രൂപ്പ് വഴി ആഫ്രിക്കൻ രാജ്യങ്ങളുമായി സൈനിക സഹകരണം വർധിപ്പിച്ചു. എന്നാൽ, ഈ സഹകരണം പതിറ്റാണ്ടുകളായി കാണാത്ത ക്രൂരതകൾക്കും മനുഷ്യാവകാശ ലംഘനങ്ങൾക്കും കാരണമായെന്ന് നിരീക്ഷകർ പറയുന്നു. സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ വാഗ്നർ പോരാളികൾ പങ്കുവെച്ച വീഡിയോകളിൽ, സൈനിക യൂണിഫോമിലുള്ളവർ സാധാരണക്കാരുടെ മൃതദേഹങ്ങൾ മുറിക്കുന്നതും, അവയവങ്ങൾ വേർതിരിക്കുന്നതും, നരഭോജനത്തെ സൂചിപ്പിക്കുന്ന ദൃശ്യങ്ങൾ പ്രദർശിപ്പിക്കുന്നതും കാണാം. ഒരു സൈനികൻ മനുഷ്യന്റെ കരൾ കഴിക്കാൻ പോകുന്നതായും, മറ്റൊരാൾ ഹൃദയം നീക്കം ചെയ്യാൻ ശ്രമിക്കുന്നതായും വീഡിയോകൾ കാണിക്കുന്നു. വാഗ്നർ പോരാളികളോ മുൻ അംഗങ്ങളോ നിയന്ത്രിക്കുന്ന ടെലിഗ്രാം ചാനലുകളിൽ ഈ ദൃശ്യങ്ങൾ വ്യാപകമായി പങ്കുവെക്കപ്പെട്ടു. ചില വീഡിയോകളിൽ വാഗ്നറിന്റെ ലോഗോയും ഉണ്ട്.

ഈ ദൃശ്യങ്ങൾ യുദ്ധക്കുറ്റങ്ങൾക്കുള്ള തെളിവായി വർത്തിക്കുമെന്ന് വിദഗ്ധർ പറയുന്നു. ഐസിസിക്ക് സമർപ്പിച്ച റിപ്പോർട്ട്, സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ ഈ ചിത്രങ്ങൾ പ്രചരിപ്പിക്കുന്നത് തന്നെ യുദ്ധക്കുറ്റമായി കണക്കാക്കണമെന്ന് വാദിക്കുന്നു. ഇത്തരമൊരു വാദം ആദ്യമായാണ് അന്താരാഷ്ട്ര കോടതിയിൽ ഉന്നയിക്കപ്പെടുന്നത്. മാലിയിൽ, 2,000-ലധികം റഷ്യൻ കൂലിപ്പടയാളികൾ രാജ്യത്തിന്റെ സൈന്യത്തോടൊപ്പം പോരാടുന്നുണ്ടെന്ന് യുഎസ് ഉദ്യോഗസ്ഥർ പറയുന്നു. 2023-ൽ വാഗ്നർ നേതാവ് യെവ്ജെനി പ്രിഗോഷിൻ വിമാനാപകടത്തിൽ മരിച്ചതിനുശേഷം, റഷ്യ ആഫ്രിക്ക കോർപ്സ് എന്ന പുതിയ സംഘടനയെ വികസിപ്പിച്ചു. ഈ മാസം, വാഗ്നർ മാലിയിൽ നിന്ന് പിന്മാറുന്നതായി പ്രഖ്യാപിച്ചെങ്കിലും, ആഫ്രിക്ക കോർപ്സ് പ്രവർത്തനം തുടരുമെന്ന് വ്യക്തമാക്കി.

ഐസിസിയുടെ റോം ചട്ടപ്രകാരം, വ്യക്തികളുടെ അന്തസ്സിനെ അപമാനിക്കുന്ന പ്രവൃത്തികൾ യുദ്ധക്കുറ്റമാണ്. യുസി ബെർക്ക്‌ലി നിയമ വിദഗ്ധർ സമർപ്പിച്ച റിപ്പോർട്ട്, വാഗ്നർ സോഷ്യൽ മീഡിയയെ ആയുധമാക്കി ക്രൂരതകൾ പ്രോത്സാഹിപ്പിക്കുന്നുവെന്ന് ആരോപിക്കുന്നു. 2021 ഡിസംബർ മുതൽ 2024 ജൂലൈ വരെ മാലിയിൽ നടന്ന കൊലപാതകങ്ങൾ, പീഡനം, നരഭോജനം തുടങ്ങിയവ അന്വേഷിക്കണമെന്ന് റിപ്പോർട്ട് ആവശ്യപ്പെടുന്നു. ഐസിസി, മാലിയിലെ മനുഷ്യാവകാശ ലംഘനങ്ങൾ നിരീക്ഷിക്കുന്നുണ്ടെന്ന് പറഞ്ഞെങ്കിലും, റിപ്പോർട്ടിനെക്കുറിച്ച് കൂടുതൽ അഭിപ്രായം പറയാൻ വിസമ്മതിച്ചു. മാലിയും ബുർക്കിന ഫാസോയും ഈ ഗ്രാഫിക് വീഡിയോകളെ അപലപിച്ചിട്ടുണ്ട്, പക്ഷേ കുറ്റവാളികളെ തിരിച്ചറിഞ്ഞിട്ടുണ്ടോ എന്ന് വ്യക്തമല്ല. യുഎസ് സ്റ്റേറ്റ് ഡിപ്പാർട്ട്മെന്റ് വാഗ്നറിനെ "അന്താരാഷ്ട്ര ക്രിമിനൽ സംഘടന" എന്ന് വിശേഷിപ്പിച്ചു.

മാലിയിൽ വാഗ്നർ ഗ്രൂപ്പിന്റെ ഇടപെടൽ യുദ്ധക്കുറ്റങ്ങൾ വർധിക്കാൻ കാരണമായെന്ന് റിപ്പോർട്ടുകൾ പറയുന്നു. ടെലിഗ്രാം പോലുള്ള സോഷ്യൽ മീഡിയയിൽ തലവെട്ടൽ, അവയവഛേദം തുടങ്ങിയ ക്രൂര പ്രവൃത്തികളുടെ വീഡിയോകളും ചിത്രങ്ങളും വാഗ്നർ അംഗങ്ങൾ പങ്കുവെക്കുന്നതായി ആരോപണമുണ്ട്. വാഗ്നർ ഗ്രൂപ്പിന് പുറമെ, 2021 ഡിസംബർ മുതൽ 2024 ജൂലൈ വരെ മാലിയിൽ നടന്ന കൊലപാതകങ്ങൾ, പീഡനങ്ങൾ, നരഭോജനം തുടങ്ങിയ ക്രൂരതകളിൽ മാലി, റഷ്യ സർക്കാരുകളുടെ പങ്കും ഐസിസി അന്വേഷിക്കണമെന്നും റിപ്പോർട്ടുകൾ ആവശ്യപ്പെടുന്നു.

വാഗ്നർ പിന്മാറിയാലും മാലിയിലെ സുരക്ഷാ പ്രശ്നങ്ങൾ തുടരും. റഷ്യയുടെ ‘ആഫ്രിക്ക കോർപ്സ്’ എന്ന സേനയിൽ വാഗ്നർ അംഗങ്ങൾ ഇപ്പോഴും ഉണ്ട്.  യുഎസും പാശ്ചാത്യ രാജ്യങ്ങളും മേഖലയിൽ നിന്ന് പിന്മാറുന്നതിനിടെ, വാഗ്നർ ഗ്രൂപ്പിന്റെ നേതൃത്വത്തിൽ റഷ്യ ആഫ്രിക്കൻ രാജ്യങ്ങളുമായുള്ള സൈനിക ബന്ധം ശക്തമാക്കുകയാണ്. 

വാഗ്നർ നിയന്ത്രിക്കുന്ന ടെലിഗ്രാം ചാനലുകൾ, "ആഫ്രിക്കയിലെ വെളുത്ത വർ​ഗക്കാർ" ഉൾപ്പെടെ, ക്രൂരതകൾ പ്രദർശിപ്പിക്കുന്ന ദൃശ്യങ്ങൾ പങ്കുവെക്കുന്നു. ഈ വീഡിയോകൾ ശത്രുക്കളെ ഭയപ്പെടുത്താനും അപമാനിക്കാനും ലക്ഷ്യമിടുന്നു, പക്ഷേ ഇത് പ്രതികാര ആക്രമണങ്ങൾക്കും തീവ്രവാദ ഗ്രൂപ്പുകളിലേക്കുള്ള റിക്രൂട്ട്മെന്റിനും കാരണമാകുമെന്ന് വിദഗ്ധർ മുന്നറിയിപ്പ് നൽകുന്നു.

മാലിയിലെ ഫുലാനി സമൂഹം ഈ ക്രൂരതകളിൽ മാനസിക ആഘാതം നേരിടുന്നു. ആയിരക്കണക്കിന് ഫുലാനികൾ അയൽ രാജ്യങ്ങളിലേക്ക് പലായനം ചെയ്തു. കഴിഞ്ഞ വർഷം, മാലി സൈന്യവുമായോ വാഗ്നറുമായോ ഏറ്റുമുട്ടലിൽ 1,000-ലധികം പേർ അപ്രത്യക്ഷരായതായി ഒരു സിവിൽ സൊസൈറ്റി പ്രതിനിധി പറഞ്ഞു. സഹേലിലെ യുദ്ധം ലോകശ്രദ്ധയിൽ നിന്ന് മാറിനിൽക്കുമ്പോൾ, വാഗ്നറിന്റെ ക്രൂരതകൾ മനുഷ്യത്വത്തിനെതിരായ കുറ്റകൃത്യങ്ങളായി മാറുന്നു. സോഷ്യൽ മീഡിയയിലൂടെ ഈ അതിക്രമങ്ങൾ പ്രചരിപ്പിക്കുന്നത് യുദ്ധക്കുറ്റമായി കണക്കാക്കണമെന്ന ആവശ്യം, അന്താരാഷ്ട്ര നീതിന്യായ വ്യവസ്ഥയിൽ പുതിയ ചർച്ചകൾക്ക് വഴിയൊരുക്കിയേക്കാം.